روستای زردویی بخش باینگان شهرستان پاوه در استان کرمانشاه از جمله روستاهایی است که در آن طرح­های صنایع دستی روستایی به همت فریبرز عزیزی در حال اجرا می­باشد. وی که جزو کارآفرینان این استان است، 10 طرح صنایع دستی از جمله قلم­زنی، گیوه ­بافی، نمدمالی، منبت و معرق، فرش، گلیم، جاجیم و ... را در دستور کار قرار داده و در حال حاضر، مشغول آموزش طرح­ های مورد نظر به نیروی­های جویای کار روستا می ­باشد. برخی از این طرح­ ها از جمله گیوه بافی و نمدمالی جزو صنایع دستی بومی این روستا می­ باشد و برخی دیگر متعلق به دیگر مناطق کشور بوده که در این روستا زمینه انجام آن برای علاقه­ مندان فراهم شده است. به گفته وی این طرح­ ها در روستای زردویی و تعدای از روستاهای اطراف اجرا می­ شود و در مجموع، برای حدود 450 نفر شامل 250 نفر در زمینه گیوه ­بافی، 70 نفر در زمینه گلیم و جاجیم، 70 نفر در زمینه فرش دستباف و تابلوفرش، 21 نفر در زمینه قلم­زنی، 14 نفر در زمینه نمدمالی، پنج نفر در زمینه منبت و معرق و ... ایجاد اشتغال کرده است. علاوه بر طرح ­های صنایع دستی، طرح­ های دیگری از جمله طرح نانوایی محلی (ساجی) و تولید مبلمان سنتی نیز در این روستا در حال اجراست.

 درآمدزایی چهارصد میلیون ریالی صنایع دستی در قاسم آباد رودسر

روستای قاسم ­آباد از توابع شهرستان رودسر در شرق استان گیلان از دیگر روستاهای موفق کشور در حوزه صنایع دستی روستایی است. از جمله صنایع دستی این روستا می­ توان از چادرشب بافی، لباس محلی، قلاب بافی و نمدمالی نام برد که چادرشب بافی بیش از همه در آن رواج دارد. میزان تولید هر یک از این محصولات به تفکیک شامل 6000 تخته چادرشب، 150 تا 200 متر مربع نمد، 3000 عدد قلاب بافی و 300 دست البسه محلی در سال است و علاوه بر اینکه درآمدزایی سالانه چهارصد میلیون ریال را برای این روستا رقم می ­زند توانسته فرصت شغلی مناسبی برای 600 نفر از اهالی روستا فراهم کند. همچنین در این روستا 70 کارگاه صنایع دستی خانگی فعال است و آسیه شاه­ نظری (البسه محلی)، آسیه صادقی، سرور عباسپور و سیدحوا سیدآقایی(چادرشب بافی) و حلاج رضایی از جمله هنرمندان فعال این روستا در حوزه صنایع دستی روستایی هستند .

 اشتغال به کار 200 نفر حصیرباف در روستای حسن ­رود انزلی

حصیربافی یک از مهم ترین صنایع دستی است که هم در استان­ های شمالی و هم در استان­ های جنوبی رواج دارد. روستای حسن رود از توابع بندر انزلی یکی از روستاهای شمالی کشور است که حصیربافی در آن رونق فراوانی دارد. این روستا با 200 کارگاه خانگی و ایجاد اشتغال برای 200 نفر، درآمدزایی 90 میلیون تومانی را از حصیربافی برای این روستا به ارمغان آورده است. میزان تولید حصیرهای بافته شده در این روستا نیز 20 هزار عدد در سال است و از خانم یعقوبی، خانم گلشنی و خانم اکبری به عنوان افراد موفق این روستا در حوزه حصیربافی می­ توان نام برد که محصولات مختلفی از جمله زیرانداز، زنبیل، سبد، اشیاء تزئینی و .. تولید می­ کنند.

 صادرات یک میلیون دلاری گلیم روستای عنبران

گلیم یکی از مهم ترین صنایع دستی ایران است که در بسیاری از شهرها و روستاهای کشور رواج دارد. این محصول که از مهمترین صنایع دستی صادراتی نیز به شمار می­ رود، به دلیل برخی مشکلات در حوزه تولید و یا بازار فروش طی چند سال اخیر در برخی مناطق کم رونق شده است، اما این محصول اصیل همچنان به عنوان منبع اصلی درآمدزایی و ایجاد اشتغال برای ساکنان برخی روستاها مطرح است. روستای عنبران در پنج کیلومتری شهرستان آستارا در شمال غربی استان گیلان از جمله این روستاهاست که در صنعت گلیم بافی فعال است. در این روستا 700 کارگاه خانگی گلیم بافی با درآمدزایی ماهیانه 150 میلیون تومان وجود دارد. میزان تولید گلیم این روستا 2500 متر مربع در ماه است که حدود 700 گلیم باف آن را انجام می­دهند. همچنین میزان صادرات گلیم این روستا سالانه به یک میلیون دلار می­ رسد که این موضوع انگیزه­ای برای رونق و توسعه گلیم بافی در این روستا به شمار می­آید.

 رونق دوباره گلیم بافی در نجف تراکمه شهرستان کلیبر

روستای نجف تراکمه از توابع شهرستان کلیبر در استان آذربایجان غربی است. این روستا از دیگر روستاهایی است که گلیم ­بافی در آن رونقی دوباره گرفته است و علاوه بر ایجاد اشتغال در این روستا، فرصت شغلی را در حدود 30 روستای اطراف خود نیز فراهم کرده است. علی ناصری، که مجری بافت گلیم در این روستاست، می­گوید بافت گلیم برای 100 نفر از زنان روستای نجف تراکمه و روستاهای اطراف اشتغال ایجاد کرده است و محصولات آنها سالانه به طور متوسط حدود 45 میلیون تومان درآمدزایی دارد و حداقل تعداد 300 گلیم در اندازه­ های مختلف در سال بافته می ­شود. وی معتقد است، تنوع و کیفیت گلیم­ هایی که در این روستا تولید می ­شود ظرفیت صادرات به کشورهای دیگر را نیز دارد که امید است با کمک و حمایت مسئولان فرصت معرفی و عرضه محصولاتش به بازارهای هدف صادراتی فراهم شود.

 کلام آخر

روستاها از دیرباز تاکنون به عنوان یک مزیت عمده در حوزه تولید و رشد اقتصادی مطرح بوده ­اند. کشور ما نیز با برخورداری از روستاهای فراوان با تنوع اقلیمی و آداب و رسوم مختلف می­ تواند از این فرصت برای رونق تولید در حوزه صنعت، کشاورزی، گردشگری و ... استفاده کند. اگرچه طی چند سال اخیر مهاجرت روستائیان به شهرها را به دلیل برخی مشکلات از جمله بیکاری، خشکسالی و ... شاهد بوده ایم که این موضوع نیز به تنهایی آسیبی جدی برای اقتصاد محسوب می ­شود، اما با برنامه ­ریزی، حمایت از تولیدات روستایی و سیاستگذاری مناسب درخصوص توسعه روستایی می­ توان از فرصت ­ها و مزیت­ های اقتصاد روستایی در حل مشکلات اقتصادی و شکل ­گیری اقتصاد مردم محور که یکی از ضرورت­ های تحقق اقتصاد مقاومتی است، بهره برد. این امر نیز، با توجه و حمایت ویژه مسئولان از کارآفرینان روستایی، رفع موانع تولیدات روستایی و فراهم کردن بازارهای فروش و هدف صادراتی مناسب برای تولیدات روستایی میسر خواهد بود.

پژوهش خبری // فاطمه حسینی