تأثیر گفتگوی ادیان در برطرف شدن سوء تفاهم های دینی

ابوذر ابراهیمی‌ترکمان در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما افزود: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی درسال 74 با تدبیر مقام معظم رهبری و از طریق تجمیع چندین نهادی که در سطح بین المللی فعالیت فرهنگی داشتند، تشکیل و در راس آن، شورای عالی به عنوان بالاترین نهاد نظارتی از طرف مقام معظم رهبری منصوب شدند.

وی افزود: کار سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی فعالیت های فرهنگی و دیپلماسی فرهنگی در خارج از کشور است که امروزه در شصت و سه کشور جهان با داشتن  83 رایزن فرهنگی در زمینه توسعه و گسترش فرهنگ کشورمان و همچنین مبادلات فرهنگی با کشورهای جهان فعال است.

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: کلیه موافقتنامه های فرهنگی ای که بین دو دولت امضا می شود،‌ در مجلس شورای اسلامی تبدیل به قانون شده و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مسئول اجرای آنهاست که بر این اساس از طریق رایزن های فرهنگی ما در کشورهای مختلف، این قوانین اجرا می شود.

ابراهیمی ترکمان در خصوص نحوه اجرایی سازی موافقت نامه های فرهنگی با طرف های خارجی افزود: طی برنامه های مبادلاتی که برای سه تا پنج سال با طرف های خارجی امضا می کنیم در این مدت برای آنها هفته های فرهنگی، فیلم، آموزش زبان فارسی، گفتگوی بین ادیان و نمایشگاه های مختلف و در مجموع هر نوع اقدامی که بتواند فرهنگ ایرانی اسلامی را در خارج از کشور به نمایش بگذارد، برگزار می کنیم.

وی در ادامه با اشاره به «مرکز بین المللی گفتگوی ادیان» گفت: در سال 1369 تصمیم گرفته شد مرکزی با این عنوان در معاونت بین المللی وزارت ارشاد تأسیس شود اما بعد از تشکیل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سال 1374 این مرکز به سازمان منتقل شد.

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: وظیفه مرکز بین المللی گفتگوی ادیان گفتگوی دینی با تمام رهبران جهان است و غیر از سازمان فرهنگ و ارتباطات هیچ کجا این وظیفه را ندارند زیرا این مسئولیت منحصراً حق وتکلیف سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است بر این اساس ما گروهی از متخصصان خودمان در حوزه های مختلف را دعوت می کنیم تا بر سر یک میز کنار رهبران دینی جهان بنشینند و گفتگوهای تخصصی علمی را با هم انجام می دهیم.

ابراهیمی ترکمان در ادامه با بیان اینکه تا امروز خوشبختانه با اکثر کلیساهای جهان از جمله کلیسای ارتدوکس، کاتولیک و پروتستان و همچنین با کنفوسیوس، بودیسم و شینتوئیسم و بسیاری از رهبران ادیان و فرق دیگر گفتگوهایی داشته ایم گفت: در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یک شورای سیاست گذاری ادیان تشکیل داده ایم و ماهی یک بار شورای سیاست گذاری گفتگوی ادیان برگزار و تصمیم گیری می شود که برای آینده چه گفتگوهایی را انجام دهیم.

وی با اشاره به برنامه های پیش روی مرکز بین المللی گفتگوی ادیان افزود: قبل از هر دور از گفتگوها به دانشمندانمان اعلام می کنیم مقالاتی را با موضوعات مصوب تهیه کنند و یکبار در ایران و یک بار در کشور مقصد این گفتگوهای تخصصی در سطح متخصصین برگزار می شود.

ابراهیمی با بیان اینکه مجموعه گفتگوهای انجام شده تبدیل در قالب کتاب منتشر شده است گفت : این کتابها به عنوان یک منبع در اختیار دانشجویان و دین پژوهان کشورمان قرار دارد و اخیراً نیز کتابی به عنوان " همزیستی مسالمت آمیز ادیان " تألیف و به زبان های انگلیسی و روسی منتشر شده است که در اختیار طرف های گفتگوی ما قرار دارد و رئیس جمهور نیز آن را در سفر قبلی خود به نیویورک بین مسیحیان توزیع کرد.

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به آثار سلبی و ایجابی گفتگوهای بین ادیان تأکید کرد: از آثار ایجابی گفتگوها اینکه زمینه شناخت و تعارف بین شیعه و سایر ادیان را فراهم ساخته است و درخصوص اثر سلبی می توان به برطرف شدن سوء تفاهم ها در خیلی از موارد اشاره کرد.

ابراهیمی ترکمان با بیان اینکه امروزه شیعه نه تنها به عنوان یک مذهب رسمی در جهان پذیرفته شده بلکه به عنوان یک گفتمان مورد توجه قرار گرفته است افزود: امروز در دنیا کمتر دایره المعارفی را می بینیم که به آموزه های شیعی توجه نکرده باشد و مدخل های بسیاری از آن دایره المعارف مربوط به شیعه نباشد؛ این در حالیست که قبلاً چنین نبود و بزرگترین افتخار ما این بود که مفتی الازهر مصر شیعه را به عنوان مذهب رسمی معرفی کرده است.

وی گفت: امروز هیچ اجلاس بین المللی دینی وجود ندارد که از علمای ما دعوت نشود، گفتگوهایی که مرکز بین المللی گفتگوی ادیان انجام داده اند، خود مرکز و توانایی های کشور را در حوزه اندیشه و گفتمان ادیان به همه دنیا شناسانده است. 

وی در بیان جنبه های سلبی گفتگوی ادیان به برطرف شدن سوء تفاهم ها اشاره کرد و افزود‌: امروز دیگر آن شبهاتی که نسبت به شیعه مطرح بود، کمتر در سطح بین الملل مطرح می شود به این خاطر که وقتی رهبران دو دین پشت یک میز می نشینند و رو در رو با هم صحبت می کنند امکان اینکه نقل قول های ناصحیحی رد و بدل شود وجود ندارد .

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: از دیگر اثرات این گفتگوها این است که در مجامع جهانی در اتخاذ موضع و تصمیم بین ما و رهبران ادیان سایر کشورها همسوئی وجود دارد و حتی خارج از گفتگوهای رسمی، ملاقات و گفتگوهای غیررسمی هم بین دانشمندان کشور، علما و مراجع تقلید ما با شخصیت های دینی سایر ادیان وجود دارد.

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با بیان اینکه پنجم تا نهم مهر، دهمین دوره گفتگو با کلیسای ارتدوکس روسیه برگزار می شود گفت: با توجه به اینکه از جمعیت 140 میلیونی روسیه 30 میلیون یعنی حدود یک پنجم آن مسلمان هستند، گفتگو با مسیحیت ارتدوکس می تواند به تحکیم موقعیت مسلمان این کشور و تقویت روابط ما کمک کند؛ به همین خاطر تا به حال 9 دوره با روسها در زمینه های مختلف گفتگو داشته ایم.

رایزن فرهنگی سابق کشورمان در روسیه افزود: رهبران کمونیست این کشور به رغم اینکه هفتاد سال کوشیدند با کشتار رهبران دینی و تخریب کلیساها و مساجد مردم را از دین دور نگه دارند اما بعد از فروپاشی شوروی سابق، عطشی نسبت به دین احساس شد و روسیه یک کشور مذهبی و متدین به مسیحیت ارتدوکس به شمار می رود.

ابراهیمی ترکمان گفت: امروز در روسیه به شیعه به عنوان یک مکتب معتدل که توانایی گفت و شنود دارد، توجه می شود و دوره دهم گفتگوی اسلام و مسیحیت ارتدوکس با موضوع تلاش برای صلح و رفع خشونت برگزار خواهد شد که به همین منظور تعدادی از دانشمندان ما مقالاتی را آماده و به زبان روسی ترجمه کرده اند.

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به چهاردهمین دور گفتگو مجمع اسلامی - مسیحی که 15 تا 22 آبان امسال در تهران برگزار می شود گفت: برای این اجلاس رهبران مسلمانان را از کشورهای اسلامی دعوت کرده ایم تا با ما در یک طرف میز و رهبران برخی از مسیحیان جهان هم در طرف دیگر میز بنشینند و گفتگو کنیم.

ابراهیمی ترکمان با بیان اینکه برای دعوت از مقام معظم رهبری جهت سخنرانی در این مجمع در حال برنامه ریزی هستیم و اگر ممکن باشد حتماً اتفاق خواهد افتاد؛‌ گفت: میهمانان چهاردهمین دور گفتگو مجمع اسلامی - مسیحی اندیشمندانی هستند که اندیشه هایشان مورد توجه محافل آکادمیک و علمی است و این مجمع در سطح بالایی برگزار می شود و گفتگوهای دوجانبه ی ما را تبدیل به گفتگوهای چندجانبه می کند.  

وی با بیان اینکه دور دهم گفتگو با واتیکان دوم تا سوم آذر در واتیکان برگزار می شود، گفت: واتیکان به عنوان مرکز مسیحیت کاتولیک تأثیر بسیار زیادی در جهان دارد و خوشبختانه ما از 20 سال گذشته توانسته ایم روابط دوستانه ای با واتیکان برقرار کنیم و رفت و آمدهای بسیاری بین ما انجام شده است.

ابراهیمی افزود: امروز از نگاه واتیکان، ایران یک کشور معتدل است و از خشونت به دور است و هیچ گاه سعی نکرده که دین را ابزار خشونت کند، ما شخصیت های علمی آکادمیک خود را در این عرصه به کار گرفته ایم و گفتگوهای متعددی بین ما و واتیکان انجام شده و نتیجه آن این است که امروزه آنها در مجامع جهانی نظرات همسویی با ما دارند .

ابراهیمی گفت: در خصوص اینکه چه قدر می توان امیدوار بود که این گفتگوها چهره واقعی اسلام را به جهانیان معرفی و برداشت های غلط از دین اسلام را خنثی سازد؛ گفت: وقتی بدون اینکه واسطه هایی بیایند و چهره نادرستی از شما به طرف مقابل ارائه کنند، می نشینید، حرفتان را می زنید و حرف طرف مقابل را می شنوید به همین جهت اصل گفتگو بدون اینکه ما انتظاری از نتایج داشته باشیم مثبت است اما اینکه گفتگوها اثری داشته یا نه؟ باید به آثار ارزشمندی بنگریم که از گفتگو دریافت کرده ایم.

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به تأثیرات مثبت گفتگوی ادیان گفت: ابتدا که گفتگوها را شروع کردیم در ابتدائیات هم با هم مشکل داشتیم به طوری که ادبیات مشترک پیدا نمی کردیم ولی امروز از این مرحله عبور کرده ایم و با هم همسویی با یکدیگر، موضع گیری های مشترکی در مجامع دینی در سطح بین الملل اتخاذ می کنیم و هم نظر بودن و یکدیگر فهمی هایی را شاهد هستیم.

ابراهیمی ترکمان افزود: امروز آنان نظراتی را راجع به تشیع ابراز می کنند و جالب است که برخی از مقالات دانشمندان ما در این کشورها منتشر و توزیع شده و برای اینکه طلاب دینی آنها با گفتمان تشیع آشنا شوند حتی در بعضی از مدارس مسیحیت آموزه های شیعی تدریس می شود.

وی گفت: تا امروز با روسیه، گرجستان، اتریش، سریلانکا، فیلیپین، ژاپن، چین، کره جنوبی، سوئیس، فرانسه، واتیکان، میانمار و تایلند گفتگوهای فراوانی را برگزار کردیم و یک شناخت خوبی از دانشمندان ما وجود دارد در حدی که در خیلی از موارد اگر کنفرانسی باشد آنها به طرف مقابل پیشنهاد می کنند که از ایران فلان افراد را دعوت کنید زیرا آنها صاحب ایده و اندیشه هستند که این یکی دیگر از آثار این گفتگوهاست.