ابهام جدی در سلامت محصولات تراریخته

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی فرهنگستان علوم پزشکی، نبود مستندات قوی علمی و مستندات معتبر، اثرات سوء کمتر شناخته شده و یا ناشناخته زودرس و دیررس محصولات تراریخته و نیز قوانین سختگیرانه کشور‌های اروپایی برای ورود و مصرف گیاهان تراریخته و محصولات جانبی از جمله دلایل ابهامات موجود در سلامت محصولات تراریخته عنوان شده است.

بر اساس این گزارش از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی سلامت آحاد کشور خواسته شد، بررسی‌های علمی جامع و لازم در خصوص ابعاد مختلف سلامت محصولات تراریخته که با استفاده از فناوری‌های نوین به عمل آورد و نتایج را جهت آگاهی عموم، اعلام کند.

همچنین در پایان این نشست علمی و تخصصی دیدگاه‌های علمی فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران به این شرح اعلام شد:

دیدگاه فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران درباره ابهام در سلامت محصولات تراریخته در جهت صیانت از سلامت آحاد جامعه، توجه جدی به امنیت و ایمنی غذا از طریق کنترل کیفی محصولات کشاورزی، سیستم فن‌آوری تولید غذا و بطور خاص تولید بذر، کشت و مصرف محصولات تراریخته از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به محصولاتی که از طریق مهندسی و اصلاح ژن‌های یک ارگانیسم به دست می‌آیند، «تراریخته» گفته می‌شود که معادل Genetically Modified Organisms (GMO و یا transgenic است.
در این پدیده یک یا چند ژن از یک موجود به موجود ... مگنی منتقل می‌شود. این امر به طور طبیعی، در طبیعت انجام پذیر نیست و تنها انتقال ژن از موجودات همگن به یکدیگر به طور طبیعی امکان‌پذیر است.
دستکاری ژنتیکی گیاهان به روش بیوتکنولوژی برای نخستین بار در سال ۱۹۸۳ میلادی گزارش شد.
پس از بوجود آمدن گیاهان تراریخته، به طور عملی انتقال ژن از هر موجودی به گیاه امکان‌پذیر شد و این امر نگرانی‌های زیادی را در امر سلامت انسان و محیط زیست به وجود آورد. به همین علت جامعه جهانی پروتکل‌هایی از جمله پروتکل «ایمنی زیستی کارتاهنا» را تدوین کرد.
با توجه به اهمیت مسأله، فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران جلساتی برای تبیین دیدگاه خبرگان، با حضور مسؤولان و صاحبنظران کشوری تشکیل داد. بحث‌ها به طور عمده بر بذر، کشت و مصرف محصولات تراریخته متمرکز شد و در جمع‌بندی، نظر فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران در خصوص سلامت محصولات تراریخته به این شرح زیر اعلام می‌شود:
به رغم دیدگاه برخی از صاحبنظران مبنی بر لزوم استفاده از فن‌آوری‌های نوین تراریخته در تأمین غذای کشور و پایداری تولید محصولات و نیز جلوگیری از خسارت ناشی از سموم کشاورزی باید این نکته را مد نظر جدی قرار داد که قبل از فراگیر کردن آن باید پشتوانه قوی علمی و مستندات معتبر تهیه و ارائه شود و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی سلامت کشور بررسی‌های علمی لازم را معمول داشته و مسؤولان و مردم را با همه ابعاد موضوع آشنا کند.
به علت اثرات سوء کمتر شناخته شده و یا ناشناخته زودرس و دیررس محصولات تراریخته، از سال‌ها پیش کشور‌های اروپایی قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای ورود و مصرف گیاهان تراریخته و یا محصولات آن‌ها وضع کرده‌اند؛ بنابراین رفتار این کشور‌ها در برخورد با این پدیده باید سایر کشور‌ها و از جمله کشور ما را هم به تأمل وا می‌دارد.
از موضوعات جدی و بسیار پیچیده، تلاش‌های سوئی است که برای تسلط بر کشور‌ها از طریق غذا و به ویژه تولید و مصرف محصولات تراریخته صورت می‌پذیرد. به دلیل اقتدار و انحصار‌گرائی ابر شرکت‌هائی که در امور مربوط به محصولات تراریخته نقش دارند، باید قبل از هرگونه تصمیم‌گیری و با اجتناب از تعجیل در راهبرد تولید و مصرف محصولات تراریخته، مطالعات دقیقی در این ارتباط صورت پذیرد، زیرا بی توجهی به این موضوع نتیجه عکس داده و می‌تواند به یک ابزار تهدید کننده امنیت غذایی تبدیل شود؛ بنابراین با توجه به این نکات به نظر فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، استفاده از فرآورده‌های تراریخته در کنار فواید، خطراتی نیز خواهد داشت؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود تا اطمینان یافتن از سلامت کامل مصرف اینگونه محصولات، از کشت و واردات فرآورده‌های تراریخته به کشور جلوگیری کرد.