انتخابات مالزي و نخست وزيري ماهاتير محمد

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا وسيما؛ در چهاردهمين دوره انتخابات پارلماني مالزي ماهاتير محمد 92 ساله به پيروزي رسيد و ائتلاف مخالفان به نام "ائتلاف اميد" که رهبري آنرا ماهاتير محمد برعهده داشت با کسب 121 کرسي از 222کرسي پارلمان اکثريت را کسب کرد و ماهاتير محمد که 15 سال از صحنه سياست مالزي به دور بود به عنوان نخست وزير هفتم اين کشور با شعار بازگشت حاکميت قانون سوگند ياد کرد و عنوان مسن ترين رهبر جهان را به خود اختصاص داد .

چهاردهمين دوره انتخابات مالزي که از آن به عنوان مادر انتخابات و انتخابات تاريخي نيز ياد مي کنند داراي ويژگي هايي بود که از انتخابات گذشته متمايز مي شود که عبارتند از:

1-در اين انتخابات ماهاتير محمد که در گذشته خود از حزب حاکم قبلي "اتحاد ملي "و ائتلاف آن موسوم به آمنو بود در برابر اين حزب قرار گرفت و شکست سنگيني را بر آن تحميل کرد و بعد از شش دهه به سلطه سياسي حزب "اتحاد ملي " بر مالزي پايان داد

2-براي اولين بار در تاريخ انتخابات مالزي احزاب مخالف موفق به ائتلاف شدند و هسته اصلي اين ائتلاف نيز ماهاتير محمد بود

3-حزب اتحاد بوميان مالزي که موسس آن انور ابراهيم معاون ماهاتير محمد در زمان نخست وزيريش بود از وي حمايت کرد

4-در انتخابات چهاردهم بيش از آنکه احزاب مخالف برنامه اي براي حل مشکلات مالزي ارائه دهند مبتني بر شخصيت کاريزماتيک ماهاتير محمد موفق به شکست ائتلاف آمنو شدند .

5-در انتخابات چهاردهم مردم مالزي به نسل گذشته سياستمداران اين کشور رجوع کردند و اين نشان مي دهد که مالزي در 15 سال گذشته که ماهاتير محمد از سياست کناره گيري کرد اقدام به نخبه سازي نکرده است

6-انتخابات چهاردهم مالزي و نتايج آن نشان مي دهد که مردم اين کشور خواهان بازگشت مالزي به دوران شکوه گذشته خود هستند که در حدود دو دهه گذشته به ضعيف ترين کشور حوزه آ.سه .آن در جنوب شرق آسيا تبديل شده است

7-در انتخابات چهاردهم مالزي براي اولين بار نحوه تبليغات نامزدها و احزاب از شکل سنتي به استفاده ازشبکه هاي اجتماعي تغيير کرد و در اين انتخابات شبکه هاي اجتماعي جايگاه ويژه اي داشتند و عمدتا نسل جوان را به صحنه انتخابات کشاند.ماهاتير محمد و نجيب تون رزاق نخست وزير قبلي مالزي عمده برنامه هاي تبليغاتي خود را در شبکه هاي اجتماعي مترکز کرده بودند .

8-در انتخابات چهاردهم مالزي عمده شعارهاي انتخاباتي که عمدتا از سوي حزب حاکم سابق يعني اتحاد ملي و ائتلاف آن موسوم به آمنو مطرح مي شد افزايش رفاه اجتماعي ،بازبيني وضعيت ماليات ها و کاهش نرخ بيکاري بود

9- ماهاتير محمد نيز با شعار مقابله با دزدان ميلياردي وجلوگيري از افتادن مالزي به دامن نابودي وارد صحنه انتخابات شد

10-انتخابات چهاردهم مالزي با ورود ماهاتير محمد به گونه اي شور و شوق ملي را در مالزي تقويت کرد.وي در سخنرانيها و مصاحبه هايش پذيرفت که در دوران نخست وزيرش از سال 1982 تا 2003 ديکتاتورانه عمل کرده است اما وعده داد که مالزي را با درس گرفتن از گذشته با همت همه مردم مالزي بازسازي کند .

بازگشت به شکوفايي اقتصادي
با اين حال اين سوال مهم مطرح است که چرا ماهاتير محمد با 92 سال سن و 15 سال دوري از صحنه سياست پيروز انتخابات شد و به عنوان نخست وزير هفتم مالزي برگزيده و سوگند ياد کرد ؟
در پاسخ به اين سوال بايد گفت هر چند عملکرد نجيب تون رزاق و نخست وزيران قبل از وي همچون عبدا... بداوي مورد رضايت مردم نبود اما نبايد کيش شخصيت ماهاتير محمد را نيز ناديده گرفت اگر چه خود وي اعتراف مي کند که در دوران نخست وزيريش عملکرد ديکتاتورانه داشته است اما مردم مالزي خواهان بازگشت کشورشان به دوران شکوفايي اقتصادي دهه هشتاد و نود است که مالزي به عنوان کشور صنعتي در حوزه جنوب شرق آسيا و در ميان کشورهاي اسلامي مطرح شد .
ماهاتير محمد هر چند انديشه اصلاح گرايانه اقتصادي و صنعتي داشته و دارد اما در دوره نخست وزيريش هيچ گاه به سمت فرقه گرايي و دامن زدن به تضادهاي مذهبي در مالزي حرکت نکرد بلکه موجب تقويت اتحاد مالي از نظر قومي نژادي و مذهبي شد .در سالهاي اخير توسعه روابط دولتهاي قبلي مالزي با حکام سعودي که منجر به گسترش وهابيت در اين کشور شد مالزي را به سمت تفرقه مذهبي و فرقه گرايي سوق داد .افشاي دريافت پول کلان از سوي نجيب تون رزاق نخست وزير قبلي مالزي از عربستان باعث شد تا احزاب مخالف و شخص ماهاتير محمد در مورد برنامه ها و عملکرد نجيب تون رزاق و حزب حاکم قبلي اتحاد ملي حساس تر شوند .
در پي رسوايي هاي مالي نجيب تون رزاق ماهاتير محمد از حزب اتحاد ملي جدا شد و انتقادهاي خود را از عملکرد دولت آغاز کرد .از ديگر علل رويکرد احزاب مخالف به ماهاتير محمد علاوه ديدگاه منتقدانه اش از دولت ،ناتواني احزاب مخالف براي ائتلاف و رقابت با ائتلاف آمنو بود .
مالزي 31 ميليون نفر جمعيت دارد و کشوري پادشاهي است اما پادشاه مقامي تشريفاتي در مالزي محسوب مي شود و نخست وزير به عنوان رئيس کابينه قدرت را در اختيار دارد .
به همين دليل ،پارلمان که نخست وزير را برمي گزيند از اهميت زيادي در مالزي برخوردار است و احزاب مهم مالزي مي کوشند بيشترين کرسيها را در اختيار بگيرند تا قدرت را نيز در دست داشته باشند .از اينرو ائتلاف آمنو در همه دوره ها با ترفندها و آنچه که احزاب مخالف تقلب هاي انتخاباتي مي دانند در انتخابات پروز شده است .
بنابراين براي تغيير شرايط انتخابات احزاب مخالف به حضور فردي مانند ماهاتير محمد که هنوز مورد احترام جامعه مالزي است نياز داشتند .
اگر چه انتخابات چهاردهم مالزي باشديدترين رقابتهاي حزبي روبرو بود و ماهاتير محمد نخست وزير جديد مالزي در مورد تقلب در انتخابات ابزاز نگراني کرده بود اما اين انتخابات در آرامش کامل برگزار شد و حزب اتحاد ملي که بزرگترين حزب مالزي محسوب مي شود نتايج انتخابات را پذيرفت و نجيب تون رزاق نخست وزيري را به ماهاتير محمد واگذار کرد .
انتخابات چهاردهم مالزي نشان داد که احزاب مخالف بيش از آنکه حول محور و برنامه هاي انتخاباتي بتوانند ائتلاف کنند حول محور يک شخص ائتلاف کردند و طبق قول و قرارهايي که با ماهاتير محمد داشتند بلافاصله وي را به عنوان نخست وزير جديد مالزي برگزيدند .از اينرو بدون ترديد ماهاتير محمد انتظار دارد که احزاب حاضر در ائتلاف اميد در ادامه راه نيز با برنامه ها و اقدامات وي براي بهبود وضعيت مالزي همراهي کنند .
ماهاتير محمد در حالي مجددا به قدرت بازگشت که شرايط اقتصادي و اجتماعي امروز مالزي با سال 2003 که وي قدرت را واگذار کرد بسيار متفاوت است .افزايش نرخ بيکاري ،کاهش موقعيت رفاه اجتماعي ،موضوع ماليات بر خدمات و کالا ها مصوب 2015 در کنار تضعيف موقعيت مالزي در اتحاديه آ.سه .آن و ساير کشورهاي اسلامي که تحت تاثير روابط دولت تون رزاق با حکام سعودي بود از جمله مشکلات و چالشهاي هستند که ماهاتير محمد براي حل آنها نيارمند همکاري ملي و همراهي ائتلاف اميد است .به همين دليل ماهاتير محمد بلافاصله پس از انتخاب شدن به عنوان نخست وزير مالزي خواهان عفو انور ابراهيم معاون خود در دوران نخست وزيريش شد و محمد پنجم پادشاه مالزي نيز با آن موافقت کرد .
اگر چه در خلال سالهاي 1998 به بعد که انور ابراهيم از معاونت نخست وزي ماهاتير محمد کنار گذاشته شد اما به عنوان منتقد جدي ماهاتير محمد تا سال 2003 و پس از ان عمل کرد . اما در نهايت انورابراهيم و ماهاتير محمد به اين نتيجه رسيدند که با همکاري با هم مي توانند پيروز صحنه انتخابات چهاردهم باشند به همين دليل انور ابراهيم در زندان نيز از ماهاتير محمد در انتخابات حمايت کرد و بارديگر اين دو سياستمدار کهنه عرصه سياسي مالزي کنار هم قرار گرفتند .
هر چند هنوز جايگاه انور ابراهيم در دولت آينده ماهاتير محمد مشخص نيست اما آزادي فوري وي از زندان نشان مي دهد که ماهاتير محمد با بازگشت به دوران طلايي همکاري و وحدت ملي درصدد حل مشکلات جامعه است .به همين دليل ماهاتير محمد پس از پيروزي در انتخابات چهاردهم اعلام کرد که درصدد انتقام جويي نيست بلکه خواهد کوشيد مالزي را براساس حاکميت قانون مجددا بازسازي کند .از اينرو مردم مالزي بخصوص جوانان براين باورند که ماهاتير محمد مي تواند با استفاده از تجربه گذشته اش و موقعيت ممتاز منطقه اي و بين الملي اش مجددا مالزي را به جايگاه واقعي خود در منطقه و جهان اسلام بازگرداند .
در پاسخ به انتقاداتي که مخالفان و منتقدان ماهاتير محمد از سن و سالش مطرح مي کردند وي در پاسخ اعلام کرد که هنوز زنده است و مي تواند سکان هدايت کابينه را برعهده بگيرد.
بدون ترديد مالزي با ماهاتير محمد مي تواند نقش مهم و محوري در اتحاد جهان اسلام و دوري از فرقه گرايي ايفا نمايد .با اين حال مردم مالزي انتظار دارند وي با استفاده از تجربيات تلخ و شيرين دوره حدود 22 ساله نخست وزيريش ضمن کمک به تقويت احزاب مخالف مانع از حاکميت مطلق يک حزب برجامعه مالزي شود که منجر به بروز تجربه تلخ حاکميت حزب اتحاد ملي براي بيش از شش دهه شد.
در واقع مردم مالزي انتظار دارند ماهاتير محمد ضمن توجه به حل مشکلات اقتصادي از آزادي مذهبي و سياسي در مالزي غافل نباشد و براي آينده اين کشور اقدام به نخبه پروري نمايد تا نسل هاي آينده مالزي ماهاتير محمدهاي مختلف داشته باشند و مانند نسل امروزين اين کشور به سياستمداران گذشته مراجعه نکنند.در سطح منطقه اي بدون ترديد يکي از چالشهاي مهمي که کابينه ماهاتير محمد و شخص وي با آن روبرو خواهد بود مساله مسلمانان روهينگيا در ميانمار است که بيش از يکصد هزار تن از آنها به شکل آواره در مالزي زندگي مي کنند. وي در سال 1394 در کنفرانس "جنايت عليه بشريت" که در کوالالامپور پايتخت مالزي برگزار شد در دفاع از مسلمانان روهينگيا که همچنان با ظلم و ستم نظاميان و بودايان افراطي در ميانمار مواجهه هستند خواهان اخراج اين کشور از اتحاديه آ.سه .آن شد .بنابراين انتخاب مجدد ماهاتير محمد به عنوان نخست وزير جديد مالزي نمي تواند خبر خوب و خوشحال کننده اي براي دولت ميانمار باشد .
===========================
نويسنده : مجيد وقاري - کارشناس سياست در آسيا.
.