آیا چین سیاست نفتی خود را در قبال عربستان تغییر می دهد؟

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما به نقل از القدس العربی، اين روزنامه با اشاره به اقدام چین در خرید نفت از عربستان و پرداخت بهای آن به یوآن به جای دلار و با اشاره به روابط تجاری و نفتی عربستان و چین در این خصوص نوشت: در صورتی که عربستان به خواسته های چین در زمینه چگونگی پرداخت بهای نفت تن ندهد، چین شریک تجاری خود را تغییر خواهد داد و در این صورت برای عربستان دشوار خواهد بود که شریکی تجاری مثل چین پیدا کند.
اين پایگاه خبري چاپ لندن در یادداشتی به قلم «یربان الحسین الخراشی» نوشت: یک تحول استثنایی در روابط اقتصادی میان دو کشور به ویژه روابط تجاری مبتنی بر نفت این رابطه را متمایز کرده است؛ به طوری که عربستان در سال 2004 برای چین به بزرگترین منبع نفت خام، تبدیل و طی سال 2010 چین بزرگترین مصرف کننده نفت در جهان شد و آن زمان سهم عربستان در بازار نفتی چین به 19 درصد رسید. این افزایش سر سام آور واردات نفت خام به چین به منزله نقطه عطفی در روابط آن با صادر کنندگان نفت خام و در راس آن عربستان است.
در ژانویه 2015 چین در برابر واردات نفت روسیه پرداخت بهای آن به «یوان» را آغاز و نشست ها و تماس هایي با عربستان برگزار کرد. این نشست ها پایان سپتامبر 2016 به امضای قراردادی منجر شد که به موجب آن هر دو کشور در روابط تجاری بایستی با یوآن چینی و ریال عربستان با یکدیگر تعامل برقرار کنند. این موضوع عربستان را برای فروش نفت میان چماق یوان و سندان دلار قرار داده است. زیرا از یک سو عربستان برای تامین امنیت خود به آمریکا متکی است و در مقابل نفت کشورهای عربی هم از دلار آمریکا حمایت می کند تا تنها پول مسلط بر تجارت جهانی باقی بماند و از سوی دیگر نیز نفوذ اژدهای چینی به همه بخش های اقتصاد عربستان، این کشور را در خاک خود تهدید می کند؛ زیرا چین از سال 2011 بزرگترین شریک تجاری عربستان به شمار می رود و طی سال گذشته حجم مبادلات تجاری میان دو کشور به 49 میلیارد دلار رسیده است.
از سوی دیگر هر دو کشور توافقنامه های همکاری امضا کرده اند که ارزش هر یک به 65 میلیارد دلار می رسد و اخیرا هم حدود 5 درصد از سهام شرکت نفتی «عربستان» را به طور مستقیم خریداری کرده است و این خود چه بسا در آمدهایی بالغ بر 100 میلیارد دلار برای عربستان به همراه داشته باشد. افزون بر آن بیش از 160 شرکت پیمانکاری چین در عربستان به کار مشغول هستند.
چین به طور متعادل در قبال عربستان اسلوب ترغیب و ترهیب را در پیش گرفته است؛ زیرا از یک سو وارد شراکت اقتصادی بزرگی با این کشور شده و از سوی دیگر با افزایش سهم کشورهای مخالف با رژیم های مبتنی بر دلارهای نفتی اقدام به واردات نفت از دیگر کشورهای صادر کننده نیز کرده است. از این رو، عربستان در صادرات نفت خود به چین جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است، در حالی که روسیه رتبه نخست را در میان کشورهای صادر کننده نفت به چین از آن خود کرده است و با پایان سال گذشته عربستان روند تازه ای را در پیش گرفته است؛ روندی که «ولکان اوزدمیر» رئیس موسسه بازاریابی و سیاست های انرژی ترکیه آن را «پاکسازی ریاض از مخالفان نظام مبتنی بر دلارهای نفتی» نامیده است، به طوری که عربستان آغاز ماه آوریل گذشته اعلام کرد: قیمت نفت خام سبک صادرتی به آسیا را افزایش داده است تا ارزش آن به 1.20 دلار در هر بشکه برسد. پکن هم در پاسخ به این اقدام، فورا خرید خود از نفت عربستان را تا 40 درصد کاهش و از کشف سه میدان نفتی بزرگ در چین خبر داد.
به نظر می رسد، فشارهای چین بر عربستان تنها به جنبه اقتصادی منحصر نشده است بلکه عرصه سیاسی را نیز شامل شده است، به طوری که چین موضع همیشگی و بی طرفانه خود را در قبال مسائل حساس جهانی کنار گذاشته است و به محور ایران در منطقه نزدیک تر شده است.
القدس العربی در پایان نوشت: چین می تواند با افزایش واردات نفتی خود از کشورهایی مانند روسیه، آنگولا و ونزوئلا که به یوآن نفت می فروشند، کاستی خود را جبران کند، همچنین این کشور می تواند تکیه خود را به نفت های استخراجی از میدان های تازه اکتشاف شده خود، افزایش دهد؛ اما برای عربستان دشوار خواهد بود که شریک تجاری مثل چین به دست بیاورد.
مشکل بزرگ پیش روی عربستان و همه منطقه در آینده نزدیک این خواهد بود که چین دیگر تنها بزرگترین وارد کننده نفت خام در سطح جهان نخواهد بود؛ بلکه آمریکا نیز در آینده نزدیک به رقیب قدرتمند کشورهای صادر کننده نفت مبدل خواهد شد. بر اساس پیش بینی آژانس بین المللی انرژی با آغاز سال 2023، حجم واردات چین از نفت خام حدود 10 میلیون در هر بشکه افزایش خواهد یافت، آن زمان حجم واردات آمریکا تنها به 5 میلیون بشکه خواهد رسید.
استفاده عربستان و دیگر کشورهای عضو اوپک از نظام "یوان های نفتی" آن هم با توجه به تغییر مرکز اقتصادی جهان از غرب به شرق چه بسا ظرفیت جدیدی ایجاد کند تا چین، عربستان و پس از آن ، کشورهای عربی بتوانند از امتیازات بسیار ژئو پلیتیک آن در نظام جدید جهانی استفاده کنند.