بزرگراه شهید کسایی تبریز، گذرگاهی پُر ایراد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، نسخه‌ای برای کاهش ترافیک پیچیده تبریز که حالا خود به معضلی برای این کلانشهر تبدیل شده است.
این بزرگراه، ۸ درصد از بزرگراه‌های آذربایجان شرقی را تشکیل می‌دهد.
البته سهم آن از آمار مرگ و میر‌های جاده‌ای استان هم با حدود ۳.۷ درصد، آمار پایینی نیست.

بزرگراه شهید کسایی یا کنارگذر ۱۹ کیلومتری جنوب تبریز به عنوان رابط جنوب شرق و جنوب غرب تبریز، مسیری است که این روز‌ها تردد در آن برای رانندگان عبوری، به مثابه عبور از تونل مرگ است.
مجید محبی، راننده خودروی ون که ۱۰ سالی است رانندگی در خیابان‌های تبریز را تجربه کرده است می‌گوید: خیلی تلاش می‌کنم تا گذرم به این بزرگراه نیفتد و کم‌ترین تردد را در آن داشته باشم، با این حال، ناگزیر روزی ۴ بار از این مسیر تردد می‌کنم.

او می‌گوید: علاوه بر خطرناک بودن همزمانی تردد خودرو‌های سنگین و سواری در بزرگراه شهید کسایی، شانه خاکی استانداردی هم برای آن در نظر گرفته نشده و تعداد پل‌های عابر پیاده آن هم بسیار محدود و اندک است، از این رو هم رانندگان و هم عابران پیاده‌ای که به ناچار از این بزرگراه عبور می‌کنند، همواره در خطرند.
راست می‌گفت: پا که به بزرگراه می‌گذاری، چه سواره باشی، چه پیاده، مرگ در کمین است، جاده پرتصادفی که لقب جاده مرگ به خود گرفته است.

یکی از رانندگان خودرو‌های سنگین با ۲۵ سال تجربه رانندگی هم می‌گوید: بزرگراه شهید کسایی که پیش‌تر به عنوان کمربندی طراحی شده بود، هم اکنون به یک خیابان شهری تبدیل و تردد با تریلر و کامیون در میان این همه سواری برای ما دشوار شده است.

یکی دیگر از رانندگان عبوری از این مسیر می‌گوید: این بزرگراه، مسیر قابل اطمینانی برای تردد نیست، چرا که نه تنها حفاظ و گاردریل ندارد، بلکه خط کشی‌های آن رنگ و رو رفته شده و رمپ و لوپ‌های استانداردی هم ندارد.
حرف‌های تامل برانگیز این راننده‌ها مرا به فکر واداشت چرا که با وجود این همه نواقص و خطرات، روزانه ۵۰ تا ۶۰ هزار خودرو در این مسیر پرخطر تردد می‌کند.

الان که با خودروی اداره از این مسیر عبور می‌کنم، حجم تردد خودرو‌های سبک و سنگین که هر کدام در کنار هم و به فاصله اندک با سرعت و شتاب در گذرند، ناخودآگاه خوف و هراس را بر دلم می‌اندازد چرا که هر آن امکان وقوع حادثه وجود دارد.
بزرگراهی با کاربری کمربندی و معبر شهری!
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان می‌گوید: حدود ۲۰ درصد کاربران، از بزرگراه شهید کسایی به عنوان کمربندی استفاده می‌کنند، آن هم در حالی که بیشتر ورودی و خروجی‌های آن غیرمجاز است.

به گفته منوچهر سلمان زاده، حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد ترددکنندگان بزرگراه شهید کسایی، از این مسیر فقط به عنوان معبر شهری استفاده می‌کنند و بس.
رئیس پلیس راه استان هم در خصوص رمپ و لوپ‌های این بزرگراه می‌گوید: با ایجاد رمپ و لوپ‌های غیر مجاز و هدایت ترافیک شهری به این مسیر، عملا این بزرگراه از ترافیک جاده‌ای خارج شده و تلفیقی از ترافیک جاده‌ای و شهری به خود گرفته است.

سرهنگ جواد ناموران از احداث زیرگذر‌های غیرفنی در بزرگراه هم انتقاد می‌کند و می‌گوید: این زیرگذر‌ها کاربرد چندانی ندارد، چرا که احتمال وقوع حوادث متعدد برای عابران وجود دارد و هنگام بارش باران، سیلابی هم در آن‌ها به راه می‌افتد که جان شهروندان را تهدید می‌کند.
او در تشریح علل برروز سوانح رانندگی در بستر این بزرگراه هم می‌گوید: اختلاف سطح در بزرگراه شهید کسایی و نبود گاردریل موجب شده وسایط نقلیه‌ای که با سرعت در آن حرکت می‌کنند، حین حرکت و سبقت با حاشیه راه برخورد کرده و با خارج شدن کنترل وسیله نقلیه از دست راننده، در برخی موارد حتی با تیر‌های برق موجود در وسط جاده هم برخورد می‌کنند.
توجیه ایجاد ۲۹ رمپ و لوپ قانونی و غیرقانونی!

با تحقیق و تفحص متوجه شدم در طراحی اولیه فقط ۴ ورودی و خروجی مجاز در ابتدا و انتهای بزرگراه شهید کسایی در نظر گرفته شده بود، اما با گذر زمان و البته ایجاد پارک‌های متعدد در حاشیه بزرگراه، ورزشگاه ۷۰ هزار نفری یادگار امام، وادی رحمت و پایانه در ضلع جنوبی این بزرگراه، رمپ و لوپ‌های جدید و در برخی موارد غیر قانونی هم برای کاستن از بار ترافیکی کلانشهر تبریز در بدنه آن احداث شده است که فقط می‌توان برچسب توجیه به آن زد.
معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز می‌گوید: رمپ و لوپ‌های بزرگراه شهید کسایی تبریز، براساس وضع توپوگرافی منطقه و نیاز شهر در زمان‌های مختلف ایجاد شده است و هم اکنون حدود ۲۹ رمپ و لوپ ورود و خروج در آن وجود دارد.

به گفته مهدی یوسفی، کاربری‌های ایجاد شده در حاشیه بزرگراه شهید کسایی، از جمله پارک ها، ورزشگاه یادگار امام و وادی رحمت، تردد شهری در این مسیر را دو چندان کرده است، از این رو کارشناسان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز با جدیت درصدد اصلاح، مطالعه و به روز کردن این مسیر‌ها هستند و هم اکنون طرح پیشنهادی در شورای ترافیک استان در دست مطالعه است.
او در ادامه به شرایط محیطی و توپوگرافی کاربری‌های حاشیه بزرگراه هم اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: از آن جایی که امکانات مسیر وادی رحمت اجازه می‌داد و امکان اجرای زود گذر و ایجاد مسیر غیر همسطح در آن وجود داشت، طرح به سرعت انجام شد، اما در دیگر موارد، شرایط چندان فراهم نیست.
با بررسی میدانی وضع فعلی بزرگراه شهید کسایی، به وضوح می‌توان دید، این مسیر استاندارد‌های لازم برای یک بزرگراه را نداشته و بیشتر به یک خیابان شهری می‌ماند تا بزرگراه!

البته مسئولان اجرایی هم به همین نقیصه‌ها واقفند، از این رو قطعه ۶ آزاد راه ۱۵۲ کیلومتری ارومیه - تبریز را به عنوان جایگزین، در اولویت قرار داده اند.
حکایت قطعه ۶ برای جایگزینی کمربندی دوم تبریز
مدیر آزاد راه‌های آذربایجان شرقی در خصوص آخرین وضع آزاد راه ارومیه - تبریز می‌گوید: مبدا این آزاد راه در آذربایجان غربی است و تا آذربایجان شرقی و تبریز ادامه دارد.

به گفته اروجعلی علیزاده، قطعات ۱ و ۲ آزاد راه، شهریور پارسال به بهره برداری رسید، قطعات ۳ و ۴ با پیشرفت بیش از ۶۰ درصد در دست اجراست و عملیات اجرایی قطعه ۵ هم به زودی آغاز می‌شود.
او درباره قطعه ۶ آزاد راه ارومیه - تبریز به طول ۲۵ کیلومتر که جایگزین کمربندی دوم تبریز است، می‌گوید: این قطعه از کیلومتر ۱۲۸ آزاد راه آغاز شده و تا کیلومتر ۱۵۲ ادامه یافته و به آزاد راه تبریز - زنجان متصل می‌شود.
به گفته علیزاده، سرمایه گذار قطعات ۱ تا ۵ آزاد راه به طول ۱۲۸ کیلومتر ناجاست، اما برای اجرای قطعه ۶ با سرمایه گذار جدید به ارزش ۳۰۰ میلیارد تومان، تفاهمنامه امضا شده است.
با این حساب اگر تفاهم نامه اولیه اجرای کمربندی جایگزین، به قرارداد کاری تبدیل شود، بی شک عملیات اجرایی آن هم به زودی آغاز خواهد شد.
اما به واقع تا زمانی که کلنگ اجرایی این قطعه از آزاد راه به زمین زده شود و روبان قرمز بهره برداری از آن قیچی شود، این بزرگراه قتلگاه چند نفر خواهد بود و چند خانواده را داغدار خواهد کرد؟!

آن روی سکه؛ بزرگراه شهید کسایی، سد توسعه جنوب تبریز
شاید مسئولان عمرانی استان زمانی که کنار گذر جنوبی تبریز را احداث می‌کردند، هیچ وقت به فکرشان خطور نکرد که این کنار گذر در واقع مانع توسعه تبریز از جنوب این کلانشهر خواهد بود، اما امروز به واقع همه شاهد هستیم که با احداث کنار گذر جنوبی تبریز یا همان بزرگراه شهید کسایی، چگونه توسعه تبریز در جنوب آن، حرکت لاک پشتی به خود گرفته و حتی گهگاهی از حرکت می‌ایستد.

نبود زیر ساخت‌های توسعه‌ای مناسب در جنوب این بزرگراه، نبود پل‌های متصل‌کننده دو طرف، نه تنها عامل کندی روند توسعه جنوب تبریز شده بلکه در چند دهه گذشته بخش جنوبی آن به بیابان‌هایی خشک و غیرقابل کشت و بخش‌های دیگر آن به انبار‌های زباله و ضایعات تبدیل شده است.
موضوعی که بر چهره و زیبایی یکی از مسیر‌های مهم تبریز و از ورودی‌های پرتردد این شهر هم تاثیر سویی گذاشته است تا جایی که از حدود ۱۰ سال پیش، مسئولان وقت شهری بر آن شدند برای حل این مشکلات به احداث پارک‌ها و بوستان‌های متعدد در جنوب بزرگراه شهید کسایی روی آورند.
پارک‌ها و بوستان‌هایی همانند پارک بزرگ عباس میرزا، ائل باغی، پارک آبشار طالقانی و چند پارک دیگر.

اما این روند هم کارساز نشد و مردم استقبال چندانی از این پارک‌ها و بوستان‌ها نداشتند چرا که دسترسی به جنوب بزرگراه مشکلات خاص خودش را داشت، موضوعی که می‌طلبد برای اتصال مناسب شمال و جنوب بزرگراه شهید کسایی به منظور تسهیل در رفت و آمد شهروندان، تدابیر اساسی تری اتخاذ شود.
شهروند ساکن مارالان می‌گوید: در محدوده مارالان پارک مناسبی نیست و تنها پارک هم، آن طرف بزرگراه قرار دارد و، چون پل عابر پیاده‌ای از مارالان به این پارک وجود ندارد، عملا امکان استفاده از آن برای شهروندان این منطقه، به خصوص کودکان و سالمندان دشوار است.

او می‌گوید: حتی زیرگذر انتهای مارالان که تنها مسیرِ رسیدن ما به پارک عباس میرزا است از ایمنی لازم برخوردار نیست و رفتن به این پارک برای بانوان و کودکان با خطر‌های جانی و احتمال تصادف همراه است.
این شهروند، داشتن وسیله نقلیه را برای استفاده از پارک‌های جنوب بزرگراه شهید کسایی لازم می‌داند، اما می‌گوید: اغلب مردم حاشیه شمال این بزرگراه از افراد محروم و حاشیه نشین تبریز به شمار می‌روند و بیشترشان وسیله نقلیه ندارند از این رو برای رسیدن به این پارک ها، باید خطر عبور از ۲ باند بزرگراه را به جان بخرند.
برای پیگیری موضوع با شهردار منطقه ۲ تبریز تلفنی گفت و گو می کنم.‌
می‌گوید: برای تسهیل و ایمنی رفت و آمد شهروندان و ارتباط قسمت شمالی و جنوبی بزرگراه شهید کسایی، پل عابرگذری با نام پل عابرگذر بهاران، به طول ۱۱۰ متر و عرض ۵ متر در کارگاه شهرداری منطقه ۲ ساخته می‌شود که پارک بهاران و عباس میرزا را به هم متصل می‌کند.
به گفته او، عرشه این پل با هزینه کرد ۲۰ میلیارد ریال هم اکنون در حال ساخت است و به زودی در محل تعیین شده نصب می‌شود.
شهردار منطقه ۲ تبریز به انجام مراحل شمع‌گذاری این پل عابرگذر اشاره می‌کند و می‌گوید: عملیات فونداسیون پل ارتباطی پارک بهاران و عباس میرزا رو به پایان است و پس از تکمیل، شهروندان با ایمنی کامل و پای پیاده، در این مسیر تردد می‌کنند.
به گفته او، در گذشته تصادفات رانندگی زیادی در این مسیر رخ داده و خسارت‌های جانی و مالی متعددی به شهروندان و ساکنان این منطقه وارد شده است، اما با احداث پل عابرگذر جدید بهاران، دیگر خطری شهروندان ساکن منطقه را تهدید نمی‌کند.
او به ایجاد امکانات در پارک‌های دوطرف بزرگراه برای گردشگران و مسافرانی که برای تعطیلات گذرانی به تبریز سفر می‌کنند یا حتی مسافران عبوری، اشاره می‌کند و می‌گوید: این پارک‌ها با استقبال مسافران و گردشگران مواجه شده و آن‌ها بدون دور زدن و عبور از زیر گذر، می‌توانند از طریق پل عبوری به صورت همزمان از این پارک‌ها استفاده کنند.
این اقدامات هر چند برای ایمنی و سلامت هر چه بیشتر شهروندان و عابران پیاده و سواره از این گذرگاهِ پر خطر است، با این حال هنوز که هنوز است گاه و بیگاه، خبر وقوع حوادث متعدد برای همشهریان، هم استانی‌ها و هموطنانی که به ناچار از جاده مرگ در آذربایجان شرقی عبور می‌کنند، تیتر اول رسانه‌ها شده و آه از نهاد‌ها بلند می‌شود.
گزارش از اعظم قربانی