صنعتی که مرهم می شود

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز آذربایجان شرقی نمایش در ظاهر تحقیرآمیز رسانه ای سفیر سوئیس در بهمن 98 برای واردات چند بسته داروی خاص بیماران پیوندی ایران ، در واقع بیانگر اوج حقارت اندیشه های استعماری است.

آن هم وقتی 80 درصد داروهای پیوندی در داخل کشور تولید می شود با مرکزیت تبریز . در واقع ایران هرگز منتظر صلاحدید غربی ها نمی ماند.

صنعتی از دهه مشهور تاریخ معاصر ما
اگر چه مشکلات متولدین دهه شصت همواره زیاد است و روزگار سختی گذرانده اند اما موالید فرخنده در این دهه هم کم نیست.
اگر بدانیم قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تولید داخلی ایران صفر بود و صنعت داروسازی ما در دهه 60 متولد شده است و در طول این سالها قدرت تامین 97 درصد نیاز کشور را پیدا کرده است ، به طور حتم باور می کنیم پیروزیها از بطن سختیهای روزگار متولد می شوند.

بر اساس اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ، هم اکنون 97 درصد داروهای مورد نیاز کشور و 67 درصد مواد اولیه صنعت داروسازی در داخل کشور تولید می شود.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی تبریز می گوید : تبریز از پیشگامان صنعت داروسازی ایران است و با دارا بودن 3 مجموعه عظیم و پیشرفته (شهید قاضی ، زهراوی و دانا) 10 تا 15 درصد تولیدات مورد نیاز کشور را تامین می کند .

تولید دارو و مواد اولیه
مدیرعامل شرکت داروسازی دانا می گوید : ما در سه حوزه فعالیت می کنیم : تولید دارو ، تولید مواد اولیه دارو و تولید لوازم بسته بندی داروها.

خارزی ادامه می دهد : با تولید انواع قرص ، کپسول آنتی بیوتیک و سوسپانسیونها ، قادر به تامین 80 درصد نیاز کشور در حوزه مواد اولیه هستیم .

نفیسی مدیر کنترل کیفی داروسازی دانا هم توضیح می دهد : این شرکت با تولید 70 میلیون ویال تزریقی ، 100 میلیون عدد شیشه ویال و 1.5 میلیارد عدد کپسول سافت ژل مکملهای غذایی بزرگترین تولید کننده کشور در این حوزه محسوب می شود و با محاسبه تمامی محصولات خود می تواند 5 درصد نیاز دارویی کشور را برطرف کند.
وی بیان می کند: اقلام تولیدی این مجموعه دارای استانداردهای کیفیت آلمان ، استرالیا و کاناداست.

قطب تولید سرم های تزریقی
تبریز تامین کننده 60 درصد نیاز کشور به فرآورده های تزریقی است.
اجلالی معاون داروسازی مدیرعامل شرکت داروسازی شهید قاضی می گوید : این مجموعه از سال 63 راه اندازی شده و امروز 55 درصد انواع ویالها ، محصولات 250 سی سی بیمارستانی ، آنتی بیوتیکهای ویژه و آمپولهای دارویی تولید این واحد است و عرضه کننده 90 درصد آمپولهای آب مقطر مصرفی کشور نیز هست.

باسمنجی مدیرعامل شرکت داروسازی شهید قاضی می گوید : 20 درصد از این محصولات به صورت انحصاری در این مجموعه تولید می شود و اگر به فهرست تامین داروی بیمارستانهای کشور مراجعه کنید ، 45 درصد فرآورده های دارویی، حجم بزرگی از تولیدات ما هستند.

 

صنعتی برای بیماران خاص
صنعت داروسازی زهراوی در سال 65 کلید خورده و در سال 70 به بهره برداری رسیده است. ماموریت این مجموعه تولید داروهای پرمصرف و خاص است.

اسلامی مدیرعامل شرکت داروسازی زهراوی می گوید: با فعالیت 5 خط اختصاصی ، توانمندی تولید اشکال مختلف دارویی ایجاد شده است و میانگین 40 تا 50 درصد داروهای بیمارن خاص از جمله پیوندی ، ام اس و مغز و اعصاب در مجموعه ما تولید می شود.

به گفته وی بسته به نیاز بازار دارو ، سهم این شرکت گاهی به 95 درصد نیز می رسد.
کیافر، معاون کیفی شرکت زهراوی هم می گوید: 400 نیروی متخصص داروسازی ، بیوتکنولوژی و میکروبیولوژی با ما همکاری می کنند و شرکت زهراوی از سال 83 موفق به دریافت لیسانس روشه با اعتبار بین المللی شده است.

او ادامه می دهد : به همت نیروهای واحد تحقیق و توسعه سالانه 10 تا 15 پروانه تولید داروی جدید دریافت می شود و هم اکنون قادر به تولید 150 قلم دارویی در حوزه نفرولوژی و نورولوژی هستیم.

تضمین سلامت با داروهای داخلی
حتی اگر صاحبان قدرت انکار کنند، همگان می دانند سالهاست تحریم ‌های بانکی که آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کرده ، منجر به " تحریم دارویی ایران " نیز شده است.

شرکتهای اروپایی هم به تبعیت از تحریم های ظالمانه آمریکا از فروش داروهای ضروری بیماران خاص به ایران امتناع می ‌کنند.
ما یادمان نمی رود سفیر سوئیس به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران در محل سفارتخانه کشورش ، برای ورود 180 هزار بسته داروی مورد نیاز برای پیوند اعضا شوی تبلیغاتی راه انداخت.

داروهایی که به گفته همتی رئیس بانک مرکزی ، در ازای 2.3 میلیون یورو از منابع بلوکه شده ملت ایران در کشور سوئیس خریداری شده بود .
در مقابل همین رفتارهای ضد انسانی اروپا و آمریکا است که داروسازان ما عزم خود را راسخ تر از قبل کرده اند تا به خودکفایی برسند.

رئیس سازمان غذا و دارو می گوید : تلاش‌های شرکت‌های داروسازی برای تأمین داروی مورد نیاز بیماران در شرایط تحریم، ستودنی است و سال گذشته به دلیل مشکلات ارزی ، سالی سخت را سپری کردیم.

دکتر محمدرضا شانه ساز می افزاید: فروش و صادرات نفت برای تأمین ارز 4200 تومانی رقابت‌ های بسیاری طلب می‌ کرد و با سیاست‌ گذاری‌های صورت گرفته موفق شدیم سهم ارز تولید به واردات را عکس کنیم و 60 درصد ارز را به تولید داخل تخصیص دهیم.

بنا به گفته اسلامی مدیر عامل شرکت داروسازی زهراوی، آماده‌ سازی خط هازارد به‌ صورت شبانه‌ روزی از دوم فروردین 99 برای تولید و بسته‌بندی داروی حیاتی سل‌ سپت آغاز و در مرحله اول بیش از 15 هزار جعبه از این دارو آماده تحویل برای توزیع فوری شده و تولید و عرضه آن تا سقف 60 هزار جعبه ادامه دارد.
سل سپت یکی از همان داروهایی که از سوئیس وارد می شود و داروی ویژه بیمارانی است که پیوند کلیه شده اند و همیشه باید مصرف شود تا مانع از پس زدگی کلیه گردد.

داروسازی ، مرهمی برای ترمیم زخمهای اقتصاد
بازار داروسازی در ایران مبلغی حدود 4.5 میلیارد دلار برآورد شده و سهم 100 نشان معتبر شرکت‌های داخلی از این بازار حدود 70 درصد است.

علاوه بر اشتغال زایی چشمگیر صنعت دارو ( به طور متوسط 700 نفر در هر واحد ) بررسی گزارش‌ صورت‌های مالی منتشر شده نشان می‌دهد که اکثر شرکت ‌های داروسازی فعال در بورس با سودآوری همراه بوده‌اند و به صورت معمول از گزینه های مورد نظر مردم برای خرید سهام هستند.

هم اکنون داروسازی زهراوی که با سرمایه اسمی 250.4 میلیارد تومانی در بازار دوم معاملات بورس حاضر است، زیرمجموعه 26.1 درصدی تیپیکو محسوب می شود. بعد ازداروسازی شهید قاضی ، مقدمات ورود داروسازی دانا به بازار سرمایه نیز فراهم شده است.

استاندار آذربایجان شرقی در بازدیدی که از کارخانه داروسازی دانا داشت گفته است : بر اساس آمارهای موجود ، این مجموعه بزرگترین تولید کننده آنتی بیوتیک خاورمیانه است و با تبدیل آن به هولدینگ ، قادر به تولید اشکال مختلف دارویی می شود.

پورمحمدی ادامه می دهد : هدف ما عرضه 20 درصد سهام شرکت دانا در بورس است تا از درآمدهای آن ، سوددهی مجموعه افزایش پیدا کند و از همین طریق امکان توسعه هم برای مجموعه ایجاد شود.

خارزی، مدیرعامل شرکت داروسازی دانا می گوید : مجوزهای مورد نیاز تولید نیز کسب شده و تنها منتظر مدارک تامین ارز و تامین ماشین آلات هستیم تا 8 نوع کالای جدید عرضه کنیم.

آمپول و مکملهای ورزشی ، پوکه کپسول و آمپول ، قطره های چشمی و سرم از مهمترین اقلامی است که با رعایت زمان بندی طراحی شده تا پایان امسال با برند دانا به بازار می رسد.

به گفته سید فضلی ، مدیربرنامه ریزی شرکت ، با افزایش 4 درصدی تولید امکان جذب 300 نیروی جدید نیز فراهم می شود و اشتغال مستقیم مجموعه به 1 هزار و 200 نفر می رسد.

صادراتی با طعم دارو
دکتر آقاجانی، مدیر داروی دانشگاه علوم پزشکی تبریز می گوید : اگر چه اولویت فعلی ما تامین نیازهای داخلی است اما از توان صادراتی واحدهای استان نباید غافل شد .
او خاطرنشان می کند : البته مشکلات نقل و انتقال مالی مانع بزرگی بر سرراه صادرات است. چون برگشت پول به کشور از خریداران با تحریم های موجود تقریبا ممکن نیست.

در همین زمینه دکتر نعمتی ، معاون سابق غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی تبریز توضیح می دهد : سال گذشته فقط 5 میلیارد تومان صادرات قانونی دارو از استان به کشورهای همسایه انجام شده که طبیعتا با توان واقعی ما فاصله فاحشی دارد .
وی بیان می کند: به همین دلیل لازم است زمینه مساعدی برای فعالیت صادرکنندگان ایجاد شود.

دارو کالایی استراتژیک و پرمصرف است که همواره در بازارهای جهانی مشتری دارد و به همین دلیل تولید آن نباید تنها به تامین نیاز کشور محدود شود . با در نظر گرفتن اینکه تولید دارو در کشور سالانه 10 تا 20 درصد رشد دارد ، کارشناسان معتقدند با هدفگذاری بازار 400 میلیونی خاورمیانه به جای بازار 85 میلیونی داخلی ، می توان افقهای روشن تر و مسیرهای پایداری برای صنعت داروسازی ایران ترسیم کرد.

توکلی، داروساز می گوید: در تمامی بخشها از جمله مواد اولیه ، فرآیند تولید ، نگهداری ، بسته بندی و حتی توزیع ، رعایت استانداردهای FDA اجباری است و به همین دلیل کیفیت داروهای ما همواره بالاست.

 

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز هم می گوید: دانشکده داروسازی تبریز یکی از قدیمی ترین مراکز آموزشی و تحقیقاتی کشور است و از لحاظ دانش فنی کمبودی نداریم.
سبحانی ادامه می دهد: نیاز اصلی، اصلاح ساختار صنعت دارو است که تاب‌ آوری ما را در شرایط سخت تحریم افزایش می‌دهد و با ایجاد امکان ارسال دارو ، قیمت تمام شده محصولات در داخل نیز کمتر خواهد شد.

وی تاکید می کند: مزیت‌های صادراتی برخی از اقلام دارویی به روسیه ، الجزایر و ترکیه نشان می‌دهد که از توانایی‌های تکنیکی و حرکت در مرزهای دانش برای تولید به میزان قابل توجهی برخوردار هستیم.

درمانهای مورد نیاز دارو
مسئول فنی یکی از داروخانه های تبریز می گوید : به دلیل استفاده از ارز دولتی ، قیمت دارو در کشور ما بسیار پایین است و این باعث شده که دارو به کشورهای همسایه قاچاق شود.

نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس در مجلس دهم معتقد است : وقتی تورم در کشور به صورت چشمگیری افزایش می یابد و محصول نهایی با قیمت واحد عرضه نمی شود ، به طور قطع منجر به ایجاد رانت و قاچاق می‌شود. به همین دلیل راهکاری جز واقعی شدن قیمت دارو برای اصلاح سیستم دارویی وجود ندارد.

به گفته قربانی ، افزایش قیمت دارو باید همراه با پرداخت یارانه توسط بیمه به مصرف کننده باشد تا هم مردم نیاز خود را برطرف کنند و هم دست سواستفاده کنندگان از فروش غیرقانونی کوتاه شود.

به گفته مدیران صنایع ، مالیات بر ارزش افزوده دیگر مشکل صنعت داروسازی است. چرا که در فاکتور اعمال نمی شود و 9 درصد هزینه اضافی بر تولید کننده تحمیل می کند. مشکلی که حل آن ، بازنگری در قوانین مالیاتی واحدهای تولیدی را می طلبد.

تامین به موقع مواد اولیه هم نیاز مهم صنعت دارو است 
دکتر غلامحسین مهرعلیان، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو می گوید : تاخیر در ترخیص به گونه ای است که گاهی مجبور می شویم درخواست شرکت های دارویی را متوقف کنیم تا تکلیف ارسال قبلی ها مشخص شود.

وی ادامه می دهد : به هر روی موانعی وجود دارد اما برای حل گام به گام آنها تلاش می کنیم. مثلا قیمت گذاری جدید دارو آغاز شده و همچنین شرکت های دارویی وارد کننده مواد اولیه می توانند از یورو به جای دلار استفاده کنند و علاوه بر ارز دولتی 4200 تومانی، ارز نیمایی هم برای آنها اختصاص می یابد.

از روزگار پیشین واردات تا فردای روشن صادرات
آمارهای جهانی بیانگر آن است که رتبه ایران در تولید داروی جهان 10 و در منطقه یک است . کشور ما موفق به دستیابی به فناوری بومی داروهای نوترکیب و زیست پایه شده است اما برای صادرات راه سختی در پیش دارد.

دکتر نمکی، وزیر بهداشت می گوید: صادرات دارو به کشورهای آفریقایی و آسیای میانه، به‌ ویژه در حوزه داروهای بیوسیمیلار و بایولوژیک در حال انجام است و صادرات دارو به اروپا هم شروع شده است.

دکتر شانه ساز، رئیس سازمان غذا و دارو می گوید : کمیته صادرات تشکیل شده و اگر شرکت تولید کننده حداقل سه ماه ذخیره موجود در داخل کشور داشته باشند می‌ تواند دارو را صادرات کند.

به گفته رئیس کمیته صادرات سندیکای صاحبان صنایع دارو‌های انسانی ایران ، در سال 94 به 25 کشور هدف 45 میلیون دلار، سال 95 به 21 کشور هدف 59 میلیون دلار، سال 96 به 21 کشور 79 میلیون دلار، سال 97 به 34 کشور 48 میلیون دلار و در 6 ماهه نخست سال گذشته بر اساس آخرین آمار 8 میلیون دلار صادرات داشتیم.

علیمیان توضیح می دهد : این یعنی تحریم ها مانع رشد صادرات ما در 2 سال اخیر شده اما با اجرای راهکارهایی از جمله بازنگری نرخ‌های گمرگی ، پیش بینی می‌ کنیم که میزان صادرات تا پایان سال 99 به حدود 30 تا 40 میلیون دلار برسد.

او تاکید می کند: صادرات ، استراتژی بلند مدت نیاز دارد و با در نظرگرفتن شرایط بسیار سخت تحریم های کنونی ، می تواند بعد از 3 تا 5 سال به نتیجه برسد.

 

تولیدکنندگان دارو در تبریز می گویند با اتخاذ سیاستهای اصولی ارزی از سوی دولت برای تجهیز صنایع و تسهیل فرآیندهای تامین مواد اولیه جدید ، چنین نتیجه ای به طور حتم دست یافتنی است .چرا که زیرساختهای فناوری و نیروی انسانی متخصص آن مهیاست.
با همت ایرانی دور نیست روزگاری که سهم کشورمان از بازار 1.5 تریلیون دلاری دارو و کالاهای سلامت دنیا نه تنها تولید و مصرف داخلی بلکه فروش خارجی قابل توجهی باشد.